ชื่อผลงานวิจัย / สิ่งประดิษฐ์ : ถุงมือพาร์กินสันลดสั่น (อุปกรณ์ตรวจวัดอาการมือสั่นและระงับอาการสั่นด้วยการกระตุ้นกล้ามเนื้อมือด้วยกระแสไฟฟ้า)
ชื่อนักวิจัย / หน่วยงานต้นสังกัด : ศาสตราจารย์ นายแพทย์รุ่งโรจน์ พิทยศิริ และ อาจารย์ ดร.พญ.อรอนงค์ จิตรกฤษฎากุล (อาจารย์ประจำภาควิชาอายุรศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และศูนย์ความเป็นเลิศทางการแพทย์โรคพาร์กินสันและกลุ่มโรคความเคลื่อนไหวผิดปกติ โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์)
องค์ความรู้ / เทคโนโลยีหลัก
ผลงานนวัตกรรม ถุงมือพาร์กินสันลดสั่น เนื่องจากผู้ป่วยโรคพาร์กินสันเป็นโรคเรื้อรังที่พบได้บ่อยในผู้สูงอายุ โดยอาการเคลื่อนไหวผิดปกติที่พบได้บ่อยคือ อาการมือสั่น โดยเฉพาะอย่างยิ่ง อาการมือสั่นขณะพัก ที่พบได้ประมาณร้อยละ 70 ของผู้ป่วย โดยอาการมือสั่นดังกล่าวมักเป็นอาการที่เห็นได้เด่นชัด และมักส่งผลให้ผู้ป่วยมีความไม่มั่นใจในการเข้าสังคม อุปกรณ์ ถุงมือพาร์กินสันลดสั่น เป็นอุปกรณ์ทางการแพทย์ที่ได้รับการผลิตขึ้นเพื่อใช้สำหรับรักษาอาการมือสั่นในผู้ป่วยโรคพาร์กินสัน ที่สามารถตรวจวัดอาการมือสั่นของผู้ป่วยและสามารถกระตุ้นกล้ามเนื้อมือด้วยกระแสไฟฟ้าเพื่อระงับอาการมือสั่นได้โดยอัตโนมัติ ซึ่งในปัจจุบันยังไม่มีการพัฒนาอุปกรณ์เพื่อช่วยลดอาการมือสั่นในผู้ป่วยโรคพาร์กินสันที่มีอาการมือสั่น โดยใช้การกระตุ้นกล้ามเนื้อมือด้วยไฟฟ้า ที่สามารถใช้ใด้จริงในชีวิตประจำวันมาก่อน โดยจุดเด่นของอุปกรณ์จะอยู่ที่การพัฒนาให้เป็นในลักษณะของถุงมือที่สวมใส่และใช้งานได้ง่ายที่ใช้กำลังไฟฟ้าจากแบตเตอรี่ โดยจากการศึกษาของทีมผู้วิจัยจากศูนย์ความเป็นเลิศทางการแพทย์โรคพาร์กินสันฯ ในปี 2558 ถึงผลของการรักษาผู้ป่วยที่มีอาการมือสั่นด้วยการกระตุ้นกล้ามเนื้อมือด้วยกระแสไฟฟ้า พบว่าผู้ป่วยมีอาการมือสั่นลดลงอย่างชัดเจน (รูปภาพที่ 1 และ เอกสารแนบที่ 1)
ทางทีมผู้วิจัยได้มีการพัฒนาอุปกรณ์ถุงมือต้นแบบ (prototype model) ของอุปกรณ์ ถุงมือพาร์กินสันลดสั่น ที่มีการติดตั้งอุปกรณ์ตรวจวัดอาการสั่นและอุปกรณ์ระงับอาการสั่นด้วยการกระตุ้นกล้ามเนื้อมือด้วยไฟฟ้า ที่จะมีการทำงานร่วมกันโดยอัตโนมัติ การควบคุมการทำงานของอุปกรณ์และการเก็บข้อมูลเกี่ยวกับการสั่นและการกระตุ้นกล้ามเนื้อด้วยไฟฟ้า จะใช้การเชื่อมต่อส่งผ่านข้อมูลผ่านระบบไร้สาย มาเก็บไว้ยังโทรศัพท์เคลื่อนที่มีโปรแกรมวิเคราะห์การสั่น (รูปภาพที่ 1-5) โดยการทำงานร่วมกันระหว่าง 2 ระบบ จะมีดังนี้
โดยใช้ชุดเซนเซอร์รับสัญญาณเชิงเส้น (Accerelometer) และ เซนเซอร์รับสัญญาณเชิงมุม (Gyroscope) ผลิตโดยบริษัท Invensense ซึ่งเป็นชุดรับสัญญาณการรวม 6 แกน ที่นำมาใช้ตรวจวัดการเคลื่อนไหว โดยอุปกรณ์ดังกล่าวเป็นอุปกรณ์ที่ยอมรับกันอย่างแพร่หลายว่ามีความแม่นยำในการวัดสูงและมีความคลาดเคลื่อนต่ำ และได้รับการผลิตเป็นอุปกรณ์เครื่องวัดอาการสั่นที่ได้รับการตีพิมพ์ บทความในวารสารระดับนานาชาติโดยทีมผู้วิจัยจากศูนย์พาร์กินสันจุฬาฯในปี พ.ศ. 2558 (17)
โดยเมื่อชุดรับสัญญาณตรวจพบลักษณะของการสั่นในขณะพักเข้าได้กับอาการสั่นของโรคพาร์กินสัน (ความถี่ 4-7 Hz.) ระบบจะแปลงสัญญาณและส่งข้อมูลผ่านทางระบบไร้สาย เพื่อควบคุมเครื่องกระตุ้นกล้ามเนื้อด้วยไฟฟ้าที่มีขนาดเล็กและใช้กำลังไฟฟ้าจากแบตเตอรี่ให้มีการปล่อยกระแสไฟฟ้าไปกระตุ้นกล้ามเนื้อที่มีอาการสั่น เพื่อลดอาการสั่นของมือในขณะพัก โดยเครื่องกระตุ้นกล้ามเนื้อที่พัฒนาจะใช้ความต้านทาน ความถี่ และกระแสไฟฟ้า ในขนาดที่ปลอดภัยและเป็นมาตรฐานที่ใช้ในงานกายภาพบำบัดที่ไม่ก่อให้เกิดอันตรายแก่ผู้ป่วย(ความถี่ 50 Hertz และ กระแสไฟฟ้าไม่เกิน 20 มิลลิแอมแปร์) โดยการควบคุมการทำงาน และเก็บบันทึกข้อมูลของการวัดอาการสั่นและการกระตุ้นกล้ามเนื้อด้วยไฟฟ้าจะใช้การส่งข้อมูลผ่านระบบไร้สาย (Bluetooth) มาเก็บที่หน่วยความจำโทรศัพท์เคลื่อนที่ หรือ คอมพิวเตอร์ที่มีโปรแกรมวิเคราะห์การสั่นโดยละเอียดอีกครั้ง (applications)
จุดเด่นของอุปกรณ์
คุณสมบัติลักษณะเฉพาะ
- ขนาดอุปกรณ์ สูง x กว้าง x ยาว = 3 cm x 7cm x 11cm
- น้ำหนัก = 0.3 Kg
การดำเนินการด้านทรัพย์สินทางปัญญา :
สิทธิบัตร: อยู่ระหว่างจดสิทธิบัตร
งานวิจัยที่ตีพิมพ์
ตึก สธ หรือผู้สูงวัย ชั้น 7 โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ ถนน พระรามที่ 4 เขตปทุมวัน กรุงเทพฯ 10330
เบอร์โทรศัพท์ : 02 256 4000 ต่อ 70702-3 / 081 107 9999
โทรสาร : 02 256 4000 ต่อ 70704
โทรศัพท์เคลื่อนที่ : 081-107-9999